Achtergrond
Met de Green Deal heeft de EU ambitieuze doelen gesteld ten aanzien van het klimaat. Zij wil in 2050 het eerste klimaat neutrale en volledig circulaire continent worden. In 2030 moet hierom de Europese uitstoot van CO2 al met 55% gedaald zijn ten opzichte van 1990, terwijl primair grondstofgebruik met 50% gereduceerd moet worden.
Om de doelstellingen van de Green Deal te behalen, is er een actieplan opgesteld dat strategieën en richtlijnen bevat die de komende jaren een aanzienlijke invloed zullen hebben op vrijwel alle sectoren en bedrijven. Eén van deze richtlijnen is de CSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive
De richtlijn
De CSRD is een rapportageplicht op het vlak van ESG (Environmental, Social en Governance). CSRD staat voor Corporate Sustainability Reporting Directive. Deze richtlijn is een verruiming van de al in werking getreden NFRD (Non Financial Reporting Directive), die sinds 2014 enkel verplicht was voor grote beursgenoteerde ondernemingen. De CSRD verplicht bedrijven om transparant te zijn over hun duurzaamheidsprestaties (ESG-prestaties).
Voor welke bedrijven?
De CSRD gaat gelden voor grote ondernemingen. Bedrijven worden gezien als een grote onderneming als zij twee opeenvolgende jaren aan minstens twee van de volgende drie kenmerken voldoen:
- Minimaal 250 fte personeelsleden
- Minimaal € 50 miljoen omzet
- Minimaal € 25 miljoen balanstotaal
Ingangsdatum
De CSRD zal op een trapsgewijze manier eisen gaan stellen aan verschillende groepen ondernemingen. De CSRD zal gaan gelden voor boekjaren die aanvangen op of na:
- 1 januari 2024 voor ondernemingen die al onder de NFRD vallen (rapportage in 2025 over 2024-gegevens);
- 1 januari 2025 voor grote ondernemingen die momenteel niet onder de NFRD vallen (rapportage in 2026 over 2025-gegevens);
- 1 januari 2026 voor beursgenoteerde mkb-ondernemingen, maar ook voor kleine en niet complexe kredietinstellingen en verzekeringsondernemingen (rapportage in 2027 over 2026-gegevens).
Dubbele materialiteit
Het uiteindelijke doel is het vergroten van de transparantie en verantwoording van bedrijven op het gebied van duurzaamheid, wat essentieel is in een tijd waarin duurzaamheidsvraagstukken steeds belangrijker worden voor investeerders, consumenten en andere belanghebbenden
De dubbele materialiteit is hierbij een belangrijk concept dat relevant is binnen de context van duurzaamheidsrapportages, waaronder ook de CSRD toebehoort.
Het verwijst naar het idee dat bedrijven niet alleen rekening moeten houden met de impact van externe factoren op hun bedrijfsprestaties, maar ook met de impact van hun bedrijfsactiviteiten op de bredere maatschappij en het milieu.
Bij CSRD komt dubbele materialiteit tot uiting in de verplichting voor grote ondernemingen om zowel informatie te verstrekken over de impact van duurzaamheidskwesties op hun eigen prestaties als over de impact van hun activiteiten op de maatschappij en het milieu. Hier zijn twee aspecten van dubbele materialiteit binnen de CSRD:
- Binnenste cirkel (impact op het bedrijf):
Bedrijven moeten rapporteren over duurzaamheidskwesties die materieel zijn voor hun eigen prestaties en financiële positie. Dit omvat aspecten zoals milieu-impact, sociale prestaties en governance kwesties die rechtstreeks van invloed zijn op de bedrijfsactiviteiten en de lange termijn waarde creatie. - Buitenste cirkel (impact op de samenleving):
Bedrijven moeten ook rapporteren over duurzaamheidskwesties die materieel zijn voor de bredere maatschappij en het milieu, zelfs als deze geen directe invloed hebben op de financiële prestaties van het bedrijf. Dit omvat bijvoorbeeld de impact van de bedrijfsactiviteiten op het milieu, de sociale gemeenschap en de mensenrechten.
ESG-data
Environmental, Social, and Governance (ESG)-gegevens zijn cruciaal voor het voldoen aan de rapportagevereisten zoals uiteengezet in de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).
De belangrijkste elementen van ESG-gegevens die relevant zijn voor rapportage volgens de CSRD zijn:
Milieu (Environmental):
- Uitstoot van broeikasgassen: Meet en rapporteer directe en indirecte uitstoot van broeikasgassen, evenals inspanningen om deze te verminderen.
- Energieverbruik: Verstrek gegevens over energieverbruik, inclusief het gebruik van hernieuwbare energiebronnen.
- Watergebruik: Geef gegevens over waterverbruik en eventuele strategieën of initiatieven om watergebruik te beheren en verminderen.
Sociaal (Social):
- Arbeidspraktijken: Inclusief informatie over demografie van de beroepsbevolking, arbeidspraktijken en diversiteits- en inclusie-initiatieven.
- Mensenrechten: Rapporteer over mensenrechtenbeleid, due diligence-processen en eventuele incidenten of controverses met betrekking tot mensenrechten.
- Gezondheid en veiligheid: Verstrek gegevens over gezondheid en veiligheid op de werkplek, inclusief eventuele ongevallen of incidenten en maatregelen genomen om ze aan te pakken.
Bestuur (Governance):
- Samenstelling van het bestuur: Geef details over de samenstelling van de raad van bestuur, inclusief diversiteit en onafhankelijkheid.
- Uitvoerende beloning: Rapporteer informatie over de beloning van leidinggevenden, inclusief de relatie tussen prestaties en beloning.
- Maatregelen tegen corruptie: Rapporteer over beleid, procedures en maatregelen om corruptie en omkoping te voorkomen.
De gedetailleerde en gestandaardiseerde informatievereisten voor bedrijven om over bovenstaande punten in haar bestuursverslag te rapporteren zijn opgenomen in de ESRS (European Sustainability Reporting Standards).
Gevolgen van de invoering van CSRD voor kleine en middelgrote ondernemingen
Ondanks het feit dat kleine en middelgrote ondernemingen (nog) niet behoeven te voldoen aan de CSRD-verplichtingen kunnen zij wel de gevolgen van de invoering van deze richtlijn ervaren. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door:
- Grote ondernemingen zullen wellicht strengere eisen stellen aan hun leveranciers om te voldoen aan duurzaamheidsnormen. Kleine en middelgrote ondernemingen die in de toeleveringsketen van grote ondernemingen opereren, kunnen daardoor indirecte druk ervaren om hun duurzaamheidsrapportage te verbeteren.
- Kleine en middelgrote ondernemingen kunnen merken dat ze moeten concurreren op basis van duurzaamheidsprestaties, aangezien consumenten en investeerders steeds meer belang hechten aan duurzaamheid. Het implementeren van duurzaamheidsmaatregelen en het rapporteren daarover kan een competitief voordeel bieden.
- Investeerders en kredietverstrekkers kunnen bijvoorbeeld duurzaamheidsinformatie meenemen in hun besluitvormingsprocessen, wat de toegang tot financiering voor kleine en middelgrote ondernemingen zou kunnen beïnvloeden.
- Het kan ertoe leiden dat kleine en middelgrote ondernemingen meer betrokken raken bij duurzaamheidsinitiatieven en -praktijken, zelfs als ze niet direct verplicht zijn om uitgebreide rapporten in te dienen
Verantwoordelijkheden accountant
Accountants zullen verantwoordelijk zijn voor het verifiëren van de duurzaamheidsinformatie die is opgenomen in de jaarverslagen. Dit omvat het beoordelen van de nauwkeurigheid, volledigheid en consistentie van de gerapporteerde gegevens. Daarnaast vereist de CSRD dat deze informatie moet worden voorzien van een verklaring met beperkte mate van zekerheid, afgegeven door een accountant die ingeschreven staat bij de AFM.
Tijdige voorbereiding vereist
Wij adviseren u om tijdig met de voorbereiding van de implementatie van de CSRD te beginnen. Dit omvat o.a. het begrijpen van de specifieke rapportagevereisten, het identificeren van relevante duurzaamheidskwesties en het ontwikkelen van een implementatiestrategie.
Een goede voorbereiding vereist ook dat nagedacht wordt over effectief gegevensbeheer en de integratie van de ESG-data in bestaande rapportageprocessen.
Daarnaast is het implementeren van interne controleprocessen, om ervoor te zorgen dat de informatie nauwkeurig en volledig is, een belangrijk aspect. Omdat dit complexe trajecten zijn, adviseren wij u graag daarbij.